Doelgroep: cliënten minimale levering aardgas en cliënten budgetbegeleiding

Werkwijze:

• Infosessie 1: uitleg over de woonmeter, de energiescan en een opvolgscan In samenwerking met de energiesnoeiers kringwinkel Zuiderkempen
• Energiescan/Basisscan wordt uitgevoerd bij cliënten
• Opvolgscan waar nodig/nuttig
• Infosessie 2: REG-tips

Contactpersoon:
Nele Bylois, maatschappelijk werker
T 014 53 81 38 | E nele.bylois@ocmwherselt.be

IGEAN staat ten dienste van 30 aangesloten gemeenten in het arrondissement Antwerpen. Ze organiseerden een gezamenlijke aankoop van de woonmeters in hun werkgebied. Sommige gemeentes contacteerden hun OCMW/Sociaal huis en bestelden samen woonmeter. IGEAN stelde een draaiboek op voor hun gemeentes. Door deze gecoördineerde aanpak kan de inzet van de woonmeter optimaal gebeuren.

Doelgroep: inwoners van de gemeentes die voor een energiescan in aanmerking komen

Werkwijze:

• Infosessie voor de huisvestingsambtenaren en de maatschappelijk werkers van het werkgebied over het waarom en gebruik van de woonmeter alsook het nut van een energiescan
• Modelbrieven werden opgemaakt waarmee de energiesnoeiers in naam van de gemeente direct aan de slag kunnen.
• De doelgroep krijgt een brief met logo van IGEAN over het nut van de woonmeter en een energiescan alsook een afspraak en folder : proactieve aanpak
• De energiesnoeier gaat op bezoek, scant de woning, geeft advies en voert een aantal energiebesparende maatregelen uit
• Inzet van de woonmeter? Is er een vochtprobleem? JA  → Woonmeter
• Is er een energiezorg probleem? JA  → Woonmeter

Bijlages:

• Modelbrief van de gemeente aan inwoners over gratis energiescan met datum van bezoek
  
• Modelbrief IGS aan duurzaamheidsambtenaren over woonmeter en folder SAAMO ‘Je praktische gids in de aanpak van energiearmoede’
• PPT over energiescan en woonmeter opgesteld door de energiesnoeiers

Contactpersoon:
Sarah Van der Veken, expert klimaat en energie
T 03/350 08 08 | E sarah.vanderveken@igean.be

Logo Leieland vzw is actief in de zorgregio Zuid-West-Vlaanderen. Ze stimuleert welzijns- & gezondheidsactoren binnen haar 14 steden en gemeenten om werk te maken van gezondheidsbevordering. Eén van hun aandachtspunten is een gezond binnenklimaat voor iedere burger.

Logo Leieland ondersteunde de stad Waregem bij het uittekenen van een traject rond de woonmeter en goed verluchten en ventileren.  Er werd geopteerd voor een gecombineerde aanpak.  Twee woonmeters worden ingezet voor OCMW-cliënteel en één voor alle geïnteresseerde burgers van Waregem.

De gecombineerde aanpak omvatte:

• Een infosessie voor alle medewerkers van de sociale dienst van het OCMW alsook de stedelijke medewerkers aan de onthaalbalie  over het gebruik van de woonmeter, de 4 vuistregels en het nut van ventileren en verluchten
• Het opmaken van uitleenpakket dat ze kunnen meegeven aan de ontleners.  Hierin zitten :
  • een handleiding met:
    • tips over de woonmeter
    • info over ventileren en verluchten (opengetrokken naar een gezond binnenklimaat)
  • een registratieformulier waarop de mensen hun bevindingen alsook hun ondernomen acties kunnen noteren.
• Een opvolggesprek
• Een evaluatiemoment over de aanpak met de medewerkers

Doelgroep 1: OCMW cliënteel: personen die voor de LAC uitgenodigd worden alsook cliënteel  in budgetbegeleiding/schuldbemiddeling
De woonmeter wordt zowel tijdens de begeleidingen op het OCMW ingezet alsook meegenomen naar de huisbezoeken in ’t kader van een LAC-uitnodiging. Men kiest voor een individuele aanpak.

Werkwijze:

• De maatschappelijk werker geeft tijdens het begeleidinsgesprek uitleg over het gebruik van de woonmeter en het belang van een goed binnenklimaat.  De 4 vuistregels en het nut maar ook het verschil tussen ventileren en verluchten komen aan bod.
• Het uitleenpakket wordt toegelicht alsook het belang om als cliënt op verschillende tijdstippen en op verschillende plaatsen in de woning de luchtvochtigheid en temperatuur te meten en de acties die ze hebben ondernomen te noteren.
• Er wordt afgesproken voor welke termijn de woonmeter uitgeleend wordt en wanneer de energiemedewerker terugkomt om samen naar de acties, de bevindingen en het resultaat te kijken.
• Na 4 weken belt men de uitlener op.
• Het opvolggesprek kan zowel thuis als op het bureau van het OCMW plaats vinden. Het is de vaste begeleider van het gezin die opvolgt.

Doelgroep 2: iedere inwoner van Waregem kan de woonmeter uitlenen

Werkwijze:

• Bekendmaking naar de burger gebeurt via een artikel in het stadsmagazine, de website en facebook.  In de wachtruimte hangt een affiche en er is een aankondiging via het digitale scherm in de wachtruimte.
• De baliemedewerker van de stad geeft uitleg over het gebruik de woonmeter en het belang van een goed binnenklimaat.  De 4 vuistregels en het nut maar ook het verschil tussen ventileren en verluchten komt aan bod.
• Relevante infofiches rond verluchten, ventileren en vocht worden meegegeven.

Bijlages: pas beschikbaar vanaf mei

Contactpersoon: 
Nele Bouckaert, medisch milieukundige & Gezondheidspromotor Logo Leieland,
T 056 44 07 94 | E nele@logoleieland.be

De woonmeters zullen ingezet worden in het Sociaal verhuurkantoor Gent.

Doelgroep: nieuwe huurders van het SVK Gent van 2018 èn huurders die binnen de maandelijkse werkgroep ‘huurdersparticipatie’ actief zijn.

Werkwijze:

• Interactieve workshop over de werking van de woonmeter en de 4 tips gekoppeld aan workshop rond energiebesparing door de  technisch consulent en één van de huurbegeleiders van het SVK op 3 verschillende momenten
  Bekendmaking via gepersonaliseerde uitnodiging en flyer + mondeling en telefonisch uitnodigen door de huurbegeleiders.
• Geïnteresseerde aanwezigen krijgen een woonmeter mee naar huis
• Opvolgingstraject wordt uitgewerkt

Bijlages: powerpoint 'Woonmeter en Wintertips'

Contactpersoon:
Katty Henau, Hoofdmaatschappelijk Werker Wonen
T 09 266 91 60 | E katty.henau@ocmwgent.be

BalDeMoRe is een samenwerkingsverband van 4 OCMW’s van Balen, Dessel, Mol en Retie. De Woonmeter werd ontwikkeld in het proefproject 'Verwarmen ≠ Verarmen'. Baldemore deed een beroep op SAAMO provincie Antwerpen om het project mee vorm te geven.  50 gezinnen werden intensief begeleid om met de woonmeter aan de slag te gaan. Sensibilisering en gedragsverandering rond verwarmen en verluchten waren de doelstellingen. Per gezin werd een energieID opgemaakt waarop de evolutie gevolgd kon worden.

Doelgroep: Gezinnen die uitgenodigd worden op de LAC, aanvragers van minimale levering aardgas en cliënten in begeleiding

Werkwijze:

• Ontwikkeling materiaal/starterspakket: woonmeter en meterboekje waarin cliënten hun meterstanden gas en elektriciteit noteren
• Vorming voor maatschappelijk werkers OCMW’s over toeleiding van de gezinnen, de 4 vuistregels rond verwarmen en verluchten, verloop van traject en inhoudelijke aanpak,  timing van het project
• Opvolgtraject voorziet 5 contactmomenten met de gezinnen
  • Vorming voor cliënten in ieder OCMW: uitleg over het nut en het gebruik van de woonmeter, de 4 vuistregels, het verloop van het traject en afspraak rond basisscan
  • De energiesnoeier voert een basisscan uit bij de gezinnen.  Meteen wordt nagegaan of de woonmeter goed gebruikt wordt en de meterstanden worden genoteerd
  • Huisbezoek en opvolging door de maatschappelijk werker die het gezin begeleidt nadat het scanrapport gekend is
  • Opvolgscan
  • Slotmoment voor alle deelnemers met bekendmaking van de resultaten alsook evaluatie
• Met het softwarepakket EnergieID werden voor iedere cliënt de gegevens bijgehouden en evoluties opgevolgd

Contactpersoon:
Lieve Muylaert, maatschappelijk assistent
T 014 38 95 50 | E  lieve.muylaert@ocmwretie.be

Doelgroep: OCMW-cliënten die een energietoelage vanuit het OCMW krijgen

Werkwijze:

• OCMW cliënten die een energietoelage krijgen  van het OCMW krijgen automatisch een energiescan
• De energiesnoeier voert een basisscan uit bij de gezinnen en neemt de woonmeter mee. Meteen worden ook de werking en de 4 vuistregels uitgelegd
• De energiemedewerker van OCMW is erbij om in ’t kader van een project rond vervanging van oude huishoudtoestellen een inventaris op te maken van huishoudelijke apparaten.
• Na drie maanden wordt een opvolgscan gedaan.  De bevindingen m.b.t. de woonmeter worden besproken alsook wordt bekeken of er een impact op het verbruik werd gerealiseerd.

Contactpersoon:
Gemma Bruyneel, maatschappelijk werker
T 03 710 25 42 | E gemma.bruyneel@ocmwtemse.be 
 

De energiemedewerker zal in alle teams van maatschappelijk werkers toelichting geven over het inzetten van de woonmeter en de procedures die uitgewerkt zijn per doelgroep. Tegelijkertijd worden het nut, de werking en de 4 vuistregels uitgelegd aan de maatschappelijk werkers.

Doelgroep 1:

• Cliënten die opvang krijgen in het kader van het Lokaal Opvanginitiatief
• Cliënten die in een doorgangswoning verblijven

Werkwijze:

• Eén a twee weken na intrek in de woning gaat de maatschappelijk begeleider van het gezin langs om te horen hoe het gaat
• Tijdens huisbezoek wordt uitleg gegeven over het nut en de werking van de woonmeter en worden de 4 vuistregels toegelicht
• De woonmeter wordt uitgeleend voor enkele weken
• Er zal een invulkaart aangemaakt worden waarop de bewoners hun ervaringen kunnen noteren
• Na enkele weken volgt er een opvolggesprek en wordt de woonmeter terug meegenomen

Doelgroep 2:

• Cliënten minimale levering aardgas die een energiescan hebben laten uitvoeren in vorige winterperiode

Werkwijze:

• Gerechtigden voor een tegemoetkoming minimale levering aardgas, krijgen bij een nieuwe aanvraag een toelichting over de werking van de woonmeter, het nut en de vier vuistregels
• Een invulkaart wordt meegegeven waarop de cliënten hun ervaringen kunnen noteren

Noot : indien de cliënt de eerste keer de tegemoetkoming minimale levering aardgas aanvraagt en nog geen energiescan heeft laten uitvoeren, moet dit eerst gebeuren en wordt dan een opvolghuisbezoek gedaan. De woonmeter en invulkaart worden meegenomen op huisbezoek.

Doelgroep 3:

• Cliënten die een uitnodiging gekregen hebben voor de LAC

Werkwijze:

• De aanwezigen op de LAC alsook LAC-cliënteel dat met de maatschappelijk werker een gesprek heeft gehad krijgen een woonmeter en invulkaart mee.
• Het nut, het gebruik en de 4 woontips worden toegelicht

OCMW Turnhout wil na afloop het project evalueren.

Contactpersoon:
Nancy Bauweraerts, woonbegeleider - Energiemedewerker/LAC
T 014 47 43 91 | E nancy.bauweraerts@ocmwturnhout.be 
 

Zonnige Kempen zet de woonmeter in bij verschillende doelgroepen. Ze zullen in overleg met de energiesnoeiers bijkomende acties uitwerken.

Doelgroep 1:

• Huurders waar tijdens huisbezoek een problematisch binnenklimaat vastgesteld werd, krijgen een opvolgtraject op maat met de bedoeling de luchtvochtigheid te laten dalen
• Huurders met een hoog energieverbruik die verwarmen met een collectieve installatie

               
Werkwijze:

• De woonbegeleider geeft uitleg op maat over de werking van het toestel alsook over de 4 concrete tips rond verwarmen en verluchten
• De huurders krijgen gedurende 2 maanden de woonmeter ter beschikking zodat ze deze in de verschillende woonruimtes kunnen plaatsen .
• De huurders noteren dagelijks in welke kamer de woonmeter is geplaatst en hoeveel de temperatuur en luchtvochtigheid bedraagt
• De woonbegeleider plant een nieuw huisbezoek na 2 maanden om de resultaten te bespreken en tips te herhalen indien nodig
• Indien de luchtvochtigheid nog te hoog is of het energieverbruik hoog blijft, zal de woonbegeleider de situatie bekijken en de tips herhalen
• Indien wenselijk kan de woonmeter langer gebruikt worden in de woning
•  Bij huurders met een collectief verwarmingssysteem wordt nog eens uitgelegd dat ze sociaal tarief kunnen krijgen mits attest van de huisvestingsmaatschappij

Doelgroep 2:

• Alle 340 sociale huurders uit Herenthout

Werkwijze:

• In samenwerking met de energiesnoeiers wordt in het buurthuis een infosessie georganiseerd over verwarmen en verluchten

Contactpersoon:
Tom Lemmens, team Leefbaarheid
T 014 54 19 41 | E tom.lemmens@zonnigekempen.be

Doelgroep: alle sociale huurders

Werkwijze:

• De woonbegeleiders gaan tweejaarlijks langs bij alle huurders. Dit huisbezoek kadert in het verplichtte tweejaarlijkse woningonderzoek. Tijdens dit huisbezoek komen allerlei aspecten aan bod waaronder het energieverbruik, de kwaliteit van de woning bv. aanwezigheid van vochtproblematiek… Tevens is het een ideaal moment om de vragen van de bewoners te beantwoorden.
• De Sociale Huisvestingsmaatschappij stuurt een brief met de aankondiging van het  huisbezoek, reden van het woononderzoek en de vermelding dat de huurder verplicht is om hieraan mee te werken.
• De woonbegeleiders geven uitleg over de werking van de woonmeter en de 4 tips tijdens het huisbezoek. De woonmeter
  • als beloning voor bewoners die goed bezig zijn
  • aanleiding om opvolgtraject te starten bij bewoners met( hoge energiekosten) en/of vochtproblemen

Contactpersoon:
Ben Foqué, sociale dienst, Volkshuisvesting Willebroek
T 03/886 56 12 | E info@volkshuisvestingwillebroek.be

Doelgroep:

• gezinnen die door de huisvestingsmaatschappijen worden doorgegeven worden gecontacteerd door de energiesnoeiers
  

Werkwijze:

• De woonmeter wordt steeds in combinatie met een energiescan aangeboden
• De energiesnoeier  krijgt een lijst van gezinnen door van de huisvestingsmaatschappijen
• De energiesnoeier voert een energiescan (basisscan)  uit in de woning, legt tijdens het huisbezoek de werking uit van de woonmeter en geeft REG-tips en de 4 tips van de woonmeter
• Tijdens de basisscan wordt de woonmeter geplaatst 
• Na 6 maanden gaat de energiesnoeier opnieuw langs voor een opvolgscan, worden de resultaten besproken en wordt de woonmeter terug meegenomen

Contactpersoon:
Kristin De Clerq, Coördinator Energie en Wonen
T 03 778 69 21 of 0493 25 03 28 | E kristin.declerq@vzwdenazalee.be

SAAMO Antwerpen Stad heeft met de Ideale Woning een project rond bewonersparticipatie in de sociale huisvesting. De woonmeter kreeg hier een belangrijke plaats. De leefbaarheidswerker van De Ideale Woning en de opbouwwerker van SAS bundelden de krachten.

Doelgroep:

• sociale huurders die in hun woning te kampen hebben met een vochtprobleem waarvan de technische dienst heeft vastgesteld dat niet een structureel probleem de oorzaak is. M.a.w. waar de vochtproblematiek gerelateerd is aan het gedrag van de huurders. Concreet ging het over 15 gezinnen die in dezelfde wijk wonen.
  

Werkwijze:

• De opbouwwerker van SAS begeleidde het merendeel van de gezinnen. De leefbaarheidswerker begeleidde 4 gezinnen.
• De woonmeter werd tijdelijk uitgeleend
• Startmoment: interactieve infosessie: ontstaan condensatievocht, nut van ventileren en verluchten aan de hand van praatplaten, werking van de woonmeter en de 4 vuistregels
• Alle aanwezigen kregen een zelfontwikkelde flyer met de tips als geheugensteuntje voor thuis. Deze flyer is gebaseerd op de praatplaten rond verluchten en vocht.
• Quiz: gekoppeld aan vorming zodat de info nog eens op een ludieke manier werd herhaald
• Iedereen kreeg een eerste opvolgbezoek thuis om te zien of de mensen alle info begrepen hebben alsook waar er problemen waren. De temperatuur en vochtigheid werden genoteerd.
• Na twee maanden volgde een tweede opvolgbezoek en werden de ervaringen en resultaten besproken. Dit was belangrijk om het project te kunnen evalueren. Ook de tips werden nog eens samen doorgenomen. Dit bezoek werd door de opbouwwerker en een medewerker van de technische dienst van de Ideale Woning gedaan. De temperatuur en de vochtigheid werden tijdens het huisbezoek genoteerd.
• De woonmeter werd terug meegenomen.

Bereikte resultaten:

• Reeds na het eerst opvolgbezoek thuis stelde men vast dat de mensen er bewust op letten om te verluchten. Het onmiddellijk kunnen aflezen van de resultaten op de meter motiveert mensen om het vol te houden. Bij een aantal gezinnen was het vochtprobleem opgelost of was er een significante verbetering. Bij één gezin was er toch een ander probleem waarvoor de technische dienst werd ingeschakeld. De gezinnen vinden de woonmeter een nuttig, gebruiksvriendelijk instrument. De pictogrammen zijn een goede geheugensteun om de 4 vuistregels goed te begrijpen.

Bijlages:

• Powerpoint: Vorming over vocht en project woonmeter met quiz
• Powerpoint: Vorming over vocht en verluchten
• Powerpoint: Vorming slotevenement

Contactpersoon:
Kristin De Clerq, Coördinator Energie en Wonen
T 03 778 69 21 of 0493 25 03 28 | E kristin.declerq@vzwdenazalee.be

Doelgroep:

• Huurders van de Sociale Huisvestingsmaatschappij met vocht- en schimmelproblemen
• OCMW-cliënten waar bij huisbezoeken verwarmings- of vochtproblemen werden vastgesteld.
• Cliënten met budgetmeters

Werkwijze:

Zowel de maatschappelijk werkers van het OCMW, als de Sociale Huisvestingsmaatschappij, RIMO Limburg én Stebo deden elk hun deel van de huisbezoeken.
Samen met LOGO maakten Stebo en RIMO Limburg standaardpakketten met begeleidingsmateriaal om het werken met de woonmeter zo eenvoudig mogelijk te maken voor alle partners. Aan de maatschappelijk werkers van het OCMW en de SHM werd gevraagd om de woonmeter eerst een tijdje bij zichzelf thuis uit te proberen. Dit bleek een grote meerwaarde, zo verdween het stigma rond het gebruiken van een woonmeter, én konden de maatschappelijk werkers de woonmeter vanuit hun eigen praktijkervaring toelichten aan hun cliënten.
Ook de energiescan werd ingezet.
Om de begeleiding in coronatijden verder te zetten, maakten ze korte filmpjes met concrete verluchtings- en verwarmingstips, die ze regelmatig via Whatsapp aan de deelnemers verstuurden. Deze herkenbare filmpjes vonden de deelnemers een grote meerwaarde. Er werd ook een webinar gegeven rond het werken met de woonmeter.
Er gebeurde ook een nulmeting en een hermeting van het energieverbruik bij de deelnemers. Dit bleek heel nuttig om de bevindingen te staven met cijfers.
Aan het einde van het project werd een rapport met resultaten en bevindingen besproken met de Sociale Huisvestingsmaatschappij. Er werd een grote gedragsverandering geconcludeerd bij de deelnemers. De Sociale Huisvestingsmaatschappij beloofde de huizen met structurele problemen snel aan te pakken. Er gebeurde ook een terugkoppeling op het lokaal woonoverleg.
Stebo verdeelt nu de woonmeter verder in Limburg, en is ondertussen ook aan het lobbyen om de woonmeter standaard als instrument bij een energiescan te gebruiken.
RIMO Limburg werkt nog verder aan een draaiboek voor maatschappelijk werkers, met daarin uitleg van de diverse begeleidingsmaterialen om met de woonmeter aan de slag te gaan.
Met deze werking hopen de partners een pilootproject te worden in het werken met de woonmeter.

Bijlages:

• Infographic
• Rapport

Contactpersoon:
Liesbeth Brusselaers, opbouwwerker Buurt- en opbouwwerk Beverlo
T 011 42 60 28 of 0497 58 43 85